Mii bovdet dutkiid ja áššedovdiid čállit artihkkaliid álgoálbmogiid ja vehádagaid giellaoahpahusa ja
gielladiđolaš oahpahusa dutkama fáddánummirii “Giella skuvllas ja oahppamis”. Dán nummira
doaimmahit PhD Inker-Anni Linkola-Aikio, PhD Berit-Ellen Juuso ja professor Pigga Keskitalo. 

Fáttát sáhttet gieđahallat ee.:  

• Gielladiđolašvuođa 
• Unnitlogugielaid oahpahusa 
• Álgoálbmotgielaid oahpahusa 
• Nubbingiela oahpahusa 
• Oahpahusa doarjalusa 
• Giellaoahpahusa metodaid 
• Giellaoahpahusa digitaliserema 
• Gielladuovdagiid oahpahusas  
• Giela(id) sajádaga skuvllas dahje oahppoásahusain 
• Gielladoaladumiid skuvllas 
• Eallináigásaš oahppama 
• Dahje eará giellaoahpahusa ilbmanumi álgoálbmogiid ja vehádagaid giellaoahpahusas

Sádde abstrávtta (150–200 sáni) Inker-Anni Linkola-Aikioi 28.2.2025 rádjái
šleađgapoastačujuhussii: inker-anni.linkola-aikio@ulapland.fi. Abstrávttas muitaluvvojit dutkanfáttá
duogášdieđut, metodat, bohtosat ja dutkamuša mearkkašupmi. Čále abstráktii maiddái iežat nama,
e-boastačujuhusa ja du ovddastan ásahusa. 

Áigetabealla: 

1. Sádde abstrávtta mas lea bajilčála ja 150-200 sáni oktan čoavddasániiguin maŋimustá
   28.2.2025.  
2. Gárvves artihkkaliid áigemearri lea 30.8.2025.  
3. Artihkalat čađahit dasto fágaguoibmeárvvoštallamiid, mat leat gárvásat 21.10.2025 sulaid.
   Árvvoštallamat sáddejuvvojit čálliide dan maŋŋá. 
4. Gárvves artihkkaliid sisasádden 15.21.2025. Artihkkalat galget čađahuvvon giellabassama. 

Artihkkaliid sáhttá čállit sámegielaide dahje eará gielaide. Jeara spesiálanummira
doaimmahusgottis lasi rávvagiid. Searvvi ruovttosiiddus leat eanet dieđut artihkkala formála beliin:

https://www.dutkansearvi.fi/callinravvagat/ 
https://www.dutkansearvi.fi/kirjoittajille/ 
https://www.dutkansearvi.fi/for-authors/ 
 
Oktavuohtaváldimat: 

Inker-Anni Linkola-Aikio (inker-anni.linkola-aikio@ulapland.fi) 
Berit-Ellen Juuso (beritej@samas.no) 
Piggá Keskitalo (pigga.keskitalo@ulapland.fi)

“Háliidit lasihit searvvi miellahttomeari ja almmuhemiid”, muitala searvvi boahttevuođa
plánain ođđa ságadoalli Meri Mononen-Matias. “Dutkansearvi lea dehálaṣ̌ dieđalaš
diehtogáldu ja Suoma áidna sámegilliige almmuheaddji dieđalaṣ̌ publikaṣ̌uvdna. Bovdet
fárrui erenomážit sámi ja eará eamiálbmogiid giella- ja kulturdutkamuṣ̌a surggiid
dutkiid searvat searvvi miellahttun, čállit ja evttohit gelddolaṣ̌ fáttáid boahttevaṣ̌
almmuhemiide.

Boahtte jagi sávvat dutkiid searvat maiddái čállinbargobádjái 21.-25.1.2025 Anáris.
Ulbmilin lea maiddái čäđahit hybridadilálaṣ̌vuođaid, main almmuheamit ovdanbuktojit ja
daid birra ságastallojuvvo”, Mononen-Matias joatká.

Meri Mononen-Matiasa iežas dutkan gieđahallá Máttaveasttar-Meksiko Oaxacan
eamiálbmogiid, sin konflivtta stáhtain ja skuvlejumi. Son lea maid beroṣ̌tuvvan
eamiálbmogiin ja ráfis, erenomážit planetáralaṣ̌ ráfis. Dát oaidninvuohki, mii ii leat
guorahallojuvvon doarvái, bođii ovdan Helssega universiteahta bajásgeassindiehtagiid
dieđagotti ráfibajásgeassimakurssas, man Mononen-Matias lei huksemin ja ollašuhttimin
jagiin 2023.2024. Dat lei dievasmahttinskuvlejupmi oahpaheaddjiide, mas okta viđa
modulas gieđahalai fáttá.

“Ráffi mearkkaš muhtin eamiálbmogiidda dássedeattu, earret eará Amazonias Tuvuka ja
Bará álbmogat barget olu dan ovdii.  Čeahpes sápmelaš áŝšedovdit Dutkansearvvi stivrra
lahttu, emerita, logaldalli Irja Seurujärvi-Kari ja Oulu universitehta Giellagas-instituhta
jođiheaddji Sigga-Marja Magga buvttiiga ovdan earret eará searvevuođa, áiccadeami ja
luondooktavuoďa oassin eallima.

Kurssa muittašeapmi movttiidahttá mu vel ain”, Mononen- Matias cealká. ”Lean čeavlái ja
giitevašš dán dehálašš doaimmas, masa Dutkansearvvi jahkečoahkkin lea mu válljen
10.9.2024″, son joatká.

Earát ođđa stivrra lahtut leat várreságadoalli Marja-Liisa Olthuis, Jelena Porsanger, Trond
Trosterud, Irja Seurujärvi-Kari ja Pigga Keskitalo. Várrelahtut leat Kimberli Mäkäräinen,
Miika Lehtinen ja Petter Morottaja.

Stivrra dieđut ihtet searvvi ruoktosiidui https://www.dutkansearvi.fi/seurahallitus/
Čállinfáttáid birra sáhtát váldit oktavuođa ságadoalli Meri Mononen-Matiasain
meri.mononen@helsinki.fi dahje stivrra eará lahtuide.  

Čállán: Dutkansearvvi stivra

Čuovvovaš Dutkansearvvi áigečala lea fáddánummir, mii guoská sohkabealdutkamussii sápmelaš oktavuođas. Jurdda dásá šattai mannan čávčča bargobajis, mii ordnejuvvui Oulus Feminist Matterings -sohkabealdutkamusa konferánssas 1.12.2022. 

Dál mii bovdet dutkiid ja áššedovdiid čállit artihkkaliid sámi sohkabealdutkamusa fáddánummirii. Sádde abstrávtta mas lea bajilčála ja 100–200 sáni. dan áigemearri lea 30.6.2023. Ollis artihkkaliid áigemearri lea 30.8.2023 ja dat galget leat jo giellabassan. Moai vuoruhetne sámegiel artihkkaliid. Buot artihkkalat leat fágaguoibmeárvvoštallojuvvon ovdal almmusteami. Ulbmil lea almmustahttit áigečállaga dán jagi loahpas.

Sádde abstrávtta ja artihkkala doaimmaheaddjiide: marko.jouste(ät)oulu.fi ja/dahje ilona.kivinen(ät)helsinki.fi

Váldodoaimmaheaddjit

Marko Jouste

Ilona Kivinen

8.9.2023 Saamentutkimuksen 30-vuotisjuhlaseminaari, Helsingin yliopisto

https://blogs.helsinki.fi/saamentutkimus30/

19.–20.10.2023 Sámegiela ja sámi girjjálašvuođa symposia Romssas

Symposia neahttačujuhus: https://uit.no/tavla/artikkel/811635/s_megiela_ja_s_mi_girjj_la_vuo_a_dutkan_ja_bagad

Symposia gulahallanolmmoš: berit.a.baal@uit.no

Čállinbovdehus  – OAHPAHUS, DIDAKTIHKKA JA PEDAGOGIHKKA SÁMIS

Sámi giela kultuvrra dutkansearvvis http://dutkansearvi.fi/ovdasiidu/ lea iežas dieđalaš áigečála ja mun, Hanna Outakoski, lean dál ohcamin čálliid dieđalaš fáddánummárii mas vuodjut didákttalaš geavadiidda, málliide, bargovugiide ja eará fáttáide mat gusket oahpaheaddji didákttalaš árgabeaivvi, oahpahusa ja pedagogihka. Jurddan lea čohkket čállosiid álo go dat válbmanit ja lasihit daid ovtta fáddánummára sisa. Dat mearkkaša ahte sáhtát goas beare fállat du artihkkala dán nummárii. Mun lean dien nummira doaimmaheaddji ja doaivvun ahte mii sáhttit ovttas buvttadit áigečállaga jotkkolaš nummára, mas juste didákttalaš fáttát leat guovddážis. Dieđalaš artihkkaliid várás mis lea fágaguoibmeárvvoštallan. Seammás háliidan maiddái fállat vejolašvuođa olbmuide čállit bloggačállosiid iežaset vásáhusaid ja oahpahusa birra. Bloggačálus lea friddjat vuohki čállit oahpahusa, pedagogihka dahje didaktihka birra – bloggačállosiin ii leat fágaguoibmeárvvoštallan.

Didaktihkka gullá nannosit oktii pedagogihkain, mii lea oahpahusa vuođđooaidnu dahje perspektiiva. Ii leat čielggas ahte daid doahpagiid berrešii oba sirretge nu dárkilit. Dattege leat dehálaš ahte sámegiela ja kultuvrra oahpahusa didákttalaš geavadat ja bargomállet ožžot fuomášumi ain juo min iežamet servvodagas. Sámemánát, nuorat ja ollesolbmot ohppet giela ja kultuvrii gullevaš sisdoalu máŋgga vuogi mielde Sámis ja dál lea boahtán áigi álgit guorahallat, analyseret ja čalmmustahttit iešguđegelágán oahpahusa, dan geavadiid ja málliid. Mii leat maiddái eamiálbmotoahpahusa diskurssas ja lea erenoamážit miellagiddevaš beassat čalmmustahttit dakkár oahpahusa mii vuolgá sámeperspektiivvas ja lea dan dihte eamiálbmotpedagogihkka. Dieđušge earáge oahpahusvuogit, mállet ja geavadat leat miellagiddevaččat ja leat goittotge vel dán rádjái leamašan bivnnuhat omd. dábálaš skuvlaoahpahusas.

Dán erenoamáš nummárii háliidivččen čohkket dieđalaš artihkkaliid mat čalmmustahttet juste didákttalaš perspektiivvaid giela ja kultuvrra oahpahusas Sámis ja sámemánáid várás. Dasa lassin dutkansearvi bovde olbmuid čállit bloggaid iežaset oahpahusa birra, oahppovásáhusaid ja eará oahpahussii ja skuvlii gullevaš fáttáin. Sáhtášit jurddašit omd. čuovvovaš fáttáid iežat perspektiivvas:

• giellaoahpahusa mállet/geavadat
• kulturoahpahusa mállet/geavadat
• dáhpáhusdutkamušat skuvllas (omd. giellalávgun dahje gáiddusoahpahus)
• oahpaheddjiid vásihusat
• ohppiid vásihusat
• buorit bargovuogit ja heajos bargovuogit
• ođđa mállet
• eamiálbmotdidaktihkka sámeskuvllas/ sámedidaktihkka eanetloguskuvllas
• dahje eará áigeguovdilis didákttalaš fáttát.

Sádde abstrávtta ja oaččut dieđu dohkkeheamis moadde vahkku siste (geasseluomu áigge in sádde máhcahaga čálliide). Abstrávtta oaččut čállit man beare sámegillii, suomagillii, ruoŧagillii, dárogillii dahje eaŋgalsgillii ja guhkkodat lea 100-150 sáni. Go leat ožžon dieđu dohkkeheamis sáhtát válbmet loahpalaš artihkkala dahje blogga jođáneamos vuogi mielde. Searvvi ruovttosiiddus leat eanet dieđut artihkkala formála beliin. Blogga sáhttá leat olu friddjat hámis ja sisttisdoallat govaid. Dán háve mii vuoruhit sámegielat artihkkaliid dan dihte go nu unnán lea čállon juste didaktihkka birra Sámis – dus lea goittotge vejolašvuohta čállit maiddái eará gillii juos it bastte čállit sámegillii. Don ieš fuolahat giellabassamis, muhto dieđušge doaimmahusgoddi vel divusta teavstta loahpas ovdalgo lea áigi almmustahttit nummára. Loahpalaš artihkal sáddejuvvo vel fágaguoibmeárvvoštallamii ovdalgo dat almmustuvvo. Bloggat almmustuvvet dađistaga go leat dahkan gielladárkkisteami. Vuolgge donge mielde čállit!

Sádde abstrávtta čujuhussii hanna.outakoski@umu.se ja bija badječálusin Dutkansearvi. Ale vajáldahte du oktavuođadieđuid.

Sámi dutkansearvi illuda go beasai almmuhit vuosttaš Webináraid searvvi namas. Vahkkus 43 2020 min searvvi lahttut, sámedutkit ja dutkit Sámis čoahkkanedje neahtas guldalit ovdaságaid áigeguovdilis álgoálbmot- ja sámedutkamuša birra ja dakkár dutkamuša birra mii dahkko Sámis. Sáhkavuoruid/ovdaságaid giellan lei sámegiella dahje eaŋgalasgiella.

Saamenkielen ja –kulttuurin tutkimusseura

Järjesti syksyllä 2020 sarjan nettiluentoja avoimen webinaarin muodossa. Ensimmäiset kaksi webinaaria järjestettiin viikolla 43 (20/10 ja 23/10). Alustana oli Zoom.

Sámi research association

Arranged a series of lectures or open webinars in the Autumn 2020. The first two webinars cuold be followed during the week 43 (20/10 and 23/10).  Presentations were given in Sámi languages/English.

Hállit/Speakers 2020

Professor Pirjo Kristiina Virtanen, Helssega universitehta: Indigenous Studies at the University of Helsinki and collaboration with Amazonian Indigenous peoples. Relational epistemologies in a local context – ovdasáhka lea eaŋgalasgillii/in English

PhD. Hanna-Máret Outakoski, Ubmi ja Romssa universitehtat: Eamiálbmot čálamáhttu ja čállindidaktihkka sámeskuvllaide: ovdamearkkat, vejolašvuođat ja hástalusat [Developing Indigenous literacy and writing didactics in Sámi schools: examples, possibilities and challenges] – ovdasáhka lea davvisámegillii/in North Sámi

University researcher Laura Siragusa, Helssega universitehta, Suopma: In one blow: questioning the language and materiality dualism – ovdasáhka lea eaŋgalasgillii/in English

PhD. Marja-Liisa Olthuis, Oulu universitehta: Anarâškielâ kielâiäláskittem digiääigist: kielâteknologia tiädutteijee tutkâmhaahâ – ovdasáhka lea anárašgillii/ in Enare Sámi

Muitte maiddái miellahttomávssu 20 euro. Mávsse dan FI98 5723 0220 38.

Sámegiela ja -kultuvrra dutkansearvi bovde čálliid fállat dieđalaš artihkkaliid searvvi áigečállagii ja bloggii. Jotkkolaš ja bistevaš bovdehus guoská dál máŋggaid sierra fáttáid ja dutkansurggiid artihkkaliid ja bloggaid. Dieđalaš artihkkaliid mii čohkket oktii ođđa nummirin fáttáid mielde nu jođánit go ođđa artihkkalat válbmanit. Vejolaš dutkanfáttát leat:

• Eamiálbmotdutkamuš – Alkuperäiskansantutkimus – Indigenous research
• Gielladieđa – Kielitiede – Linguistics
• Sosiolingvistihkka ja giellakontávttat – Sosiolingvistiikka ja kielikontaktit – Sociolinguistics and language contacts
• Oahpahus – Opetus – Teaching (Huomaa, että tähän teemanumeroon etsitään artikkeleita juuri nyt!)
• Eamiálbmotetihkka – Alkuperäiskansojen etiikka – Indigenous ethics
• Sámegielaid ealáskahttin – Saamenkielten revitalisaatio – Revitalization of Sámi languages
• Sámi giellahistorjá – Saamen kielihistoria – Sámi language history

Dáid fáttáid lassin sáhtát maiddái evttohit ođđa fáttáid ja fáddánummáriid. Fáddán sáhttet leat máŋggat áššit mat gusket sámegielaid, sámiid eallima, kultuvrra, historjjá dahje eará fáttáid mat gullet oktii sámeservodagain.

Rávvagiid, mat veahkehit du hábmet dieđalaš artihkkala, don gávnnat dáppe searvvi siidduin. Du artihkal sáddejuvvo maiddái fágaguoibmaárvvoštallamii. Fuomáš ahte mii leat ohcamin artihkkaliid mat gieđahallet ja guorahallet oahpahusa Sámis juste dál. Sierranas čállinbovdehus dien fáddánummárii gávdno áigeguovdilis áššiid siiddus.

Dieđalaš artihkkaliid lassin mii bovdet olbmuid čállit bloggaid sámegillii. Bloggačállosa olgguldas hápmi lea friddjat go dieđalaš artihkkalis. Mii eat maiddái bija seammá gáibádusaid bloggačállosiidda go dieđalaš artihkkaliidda ja dat eai omd. sáddejuvvo fágaguoibmeárvvoštallamii. Go čálát blogga sáhtát hui mielas geavahit govvamateriála masa dus leat rievttit. Juste dál mii leat ohcamin bloggaid, mat čalmmustahttet, guorahallet ja govvidit oahpahusa geavadiid Sámis.

Dearvvuođaiguin/ Sámi giela ja kultuvrra dutkansearvvi áigečállaga doaimmahusgoddi

Dutkansearvvi jahkečoahkkin dollo 16.4. d. 17-. HU, 4 gr. gáffelanjas.

Bures boahtin!